de theologische studie

Veel goed groeiende gemeenten in ons land hebben voorgangers die geen theologische studie hebben gevolgd. Veel kwijnende gemeenten hebben predikanten met drs. of zefs dr. voor hun naam. Maar dat helpt blijkbaar geen zier. Dat roept de vraag op naar de effectiviteit van de theologische studie.

Die vraag wordt in tal van kerken geregeld gesteld; ik ben geen uitzondering. Voor jongerendiensten zoeken tal van commissies bij voorkeur ‘sprekers van de kouwe grond’, zonder theologische opleiding. Hun spreken slaat blijkbaar goed aan. En bij bijzondere gelegenheden (bijv. op de vredeszondag of bij een zendingsdienst) laten allerlei kerken graag allerlei niet theologisch geschoolde sprekers voorgaan. Alsof ze daarmee zeggen: Verlos ons van de dominees....

Wat is het voordeel van een gedegen theologische studie? Kerkgangers zeggen vaak: “De gelegenheidssprekers zijn snel uitgepreekt.” Maar dat zijn sommige hooggeschoolden ook. Is dat een gevolg van hun studie of gebrek aan studie? Of is dat een karakterkwestie?

Wat mag je van een goed gevormde predikant verwachten? Op zijn minst, dat hij/zij een beter pastoraat levert dan mensen zonder theologische achtergrond, dat ze beter spreken, beter evangeliseren, beter vergaderingen leiden en beter mensen inschakelen... en natuurlijk mag je van hen verwachten dat ze een verbluffende bijbelkennis hebben, zoals je van de ingenieur een grote materialenkennis en van de architect een bijzonder inzicht in het lezen van bouwtekeningen mag verwachten.

Maar o wee, lieve mensen! Voor die dingen leidt de studie de aanstaande predikanten nauwelijks op. Die vaardigheden zullen sommigen zich in de praktijk eigen maken, anderen niet. Die raken vroegtijdig gefrustreerd en niet zelden overspannen. Waar leidt de theologische studie haar studenten eigenlijk wel voor op? Wel, om dikke boeken te lezen, om in een onverstaanbare vaktaal te kunnen lezen en discussiëren over zware onderwerpen, om te pronken met een kennis, waar niemand iets aan heeft. Theologen die predikant worden, komen binnen enkele weken tot de ontnuchterende conclusie, dat ze daar niet voor zijn opgeleid. En degenen die dat niet zien, worden kleine professoren. Ze doceren theologie op de kansel en in het catechisatielokaal. Ze pogen miniprofesortjes op te kweken. Maar daar heeft de kerk geen behoefte aan.

Het wordt tijd dat de theologie op de helling gaat. Ze is niet dienstig voor de kerk, noch voor haar dienaren.

Bram Krol
Bron: Gezamenlijk Kerkblad 24 Sept. 2011