Hiep-hiep-hoera voor het huisbezoek

Huisbezoek is het meest zichtbare deel van de zorgtaak die de kerk voor haar leden heeft. Het is een middel om hen dichter bij kerk en geloof te betrekken en om de onderlinge band te vergroten. Voorwaarde daarbij is, dat het op goede wijze gebeurt. En daar wringt ‘m de schoen. In veel gemeenten ‘werkt’ het niet meer. Er is geen behoefte aan. Er zijn te weinig vrijwilligers. Dat zijn  voor de hand liggende redenen. Maar vaak wordt iets vergeten, namelijk de bloedarmoede waaraan het huisbezoek al jaren voor haar stille afschaffing leed.

Soms ontbreekt ook de visie voor huisbezoek. Vaak merk ik dat op bij jonge gemeenten in nieuwe wijken. Ze menen dat het een fossiel uit het kerkelijke verleden is. Daarin slaan ze de plank mis. Het huisbezoek hoort bij de kerntaken van een goed functionerende gemeente. Een herwaardering ervan is hard nodig.

Het huisbezoek is geen vrijblijvend praatje. Die gewoonte heeft haar waarde van binnenuit uitgehold. Het is een geloofsgesprek namens de kerk. Maar dan niet op een formele en bemoeizieke wijze. Dat gebeurde nogal eens in vervlogen tijden. Uit verzet daartegen ontstond een veel vrijblijvender vorm. Maar dat vinden drukke mensen ergerlijk. Zij hebben juist de behoefte aan meer inhoud.

Hoe kan de kerk haar leden polsen, stimuleren en bijstaan? Met enige vorming en coaching kan het bezoekteam haar taak beter vervullen. Dat vergroot het animo voor het huisbezoek bij bezoeker en gemeentelid. Het belang van een zinvol gesprek is voor ieder duidelijk. Het belang van huisbezoek zit ‘m niet zozeer in het overdragen van kennis. Belangrijker is het gesprek als zodanig. Mensen willen gehoord worden en meetellen.

Goed huisbezoek vergroot de betrokkenheid bij kerk en geloof. Problemen melden zich vroegtijdig, wanneer er nog iets aan te doen valt. Maar er is meer. De bezoeker is een tussenpersoon. Hij vertegenwoordigt de raad bij de gemeente, en de leden bij de raad. Hij/zij kan waardevolle informatie verschaffen. Hij/zij is ook een scout, die nieuwe medewerkers opspoort, en verder ook pastor, evangelist en raadgever.

Hoe werf je nieuwe huisbezoekers? De eerste stap is kwaliteitsverbetering. Mensen willen zich graag wijden aan iets wat interessant is. We moeten af van een vrijblijvende babbel. Dat spreekt op den duur niemand aan. Ieder kan meer inhoud in zijn gesprek leren aanbrengen, met enkele goede suggesties en een beetje oefening. En in het algemeen zal een gesprek des te prettiger verlopen, wanneer er open vragen worden gesteld. Ten tweede moet het huisbezoek meer doelgericht worden. Dat kan worden gestimuleerd door met een thema te werken, of  met materialen, een vragenlijst en/of uitnodigingen. Een kerkenraad moet er veel aandacht aan besteden en oor coaching van de bezoekers zorgen. Een derde mogelijkheid is om veel gebruik te maken van tijdelijke krachten, en mensen niet aan te stellen voor bijvoorbeeld vier jaar. Velen deinzen terug voor zulke verplichtingen. Bezoekacties met de kortstondige hulp van een aantal leden kunnen veel goeds uitwerken.

Ook moeten we van het bezoekwerk meer een teamactiviteit maken, met rapportage en vorming tussendoor. Het mag geen privébezigheid worden. Het opbouwen van een goede teamspirit draagt bij aan het animo van de bezoekers en aan hun kwaliteit. En dat is weer een bijdrage aan de gemeente in haar geheel. Zo kunnen we (volgens de opdracht van 1 Thessalonicenzen 5:14) de moedelozen hoop geven en opkomen voor de zwakken. Dat lukt niet zonder gesprek.

Hoe voorkom je dat de bezoeker ‘verzuipt’ in een te groot adressenbestand? Hoe begeleid je iemand naar verdere stappen in het geloof? Hoe doorbreek je lange stiltes? Wat moet je met mensen die aan één stuk door kwekken? Hoe moet je handelen bij  urgente problemen? Hoe kun je een saai gesprek verlevendigen? Met die vragen worstelen veel werkers. Zulke vragen moeten in teambesprekingen onder de aandacht komen. De een kan de ander daarin verder helpen. Beter toegeruste werkers betekent ook: betere gesprekken. Het image van het huisbezoek verbetert; het wordt een geestelijk avontuur, een moment van inspiratie.

Sinds jaren geef ik cursussen op het gebied van het huisbezoek. Het is een veelomvattend terrein. Veel cursisten worden al een stuk op dreef geholpen met enkele handige suggesties voor gedrag en handelwijze, en niet te vergeten het leren stellen van open vragen. Daarmee kunnen ze het gesprek een stuk verlevendigen. We moeten het huisbezoek weer leuk en spannend maken. Soms moet het zelfs nieuw worden opgezet. Maar het is de moeite waard. Juist zo toont de kerk haar pastorale instelling. “Hoed mijn schapen,” zei onze eigen Herder. Weg met de misvatting dat het niet werkt of dat het allemaal niet zo veel uitmaakt. Het huisbezoek blijkt in veel gemeenten juist de sleutel tot vernieuwing.

Protestantse kerken hebben goud in hun handen met dat aloude huisbezoek. Het is een middel om de gemeente aanzienlijk te versterken. Jammer dat veel gemeenschappen dat niet kennen, zoals de Rooms-katholieke Kerk en veel evangelische gemeenten. Dat is in hun nadeel. Ik eindig met een hoeraatje voor deze kostbare kerkelijke taak.

Voor nadere informatie:

Ds. A.J.Krol
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. 
www.bramkrol.com

Bron: Hervormd Weekblad oktober 2011